Görüngü Ne Demek? Felsefi Bir Kavramın TDK ve Düşünce Tarihindeki İzleri Bir filozof için “görmek”, yalnızca gözle yapılan bir eylem değil, varlığı kavrama biçimidir. Çünkü her görünen şey, ardında görünmeyen bir hakikati ima eder. İşte bu noktada, “görüngü” kavramı devreye girer. Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre görün(gü), “duyularla algılanabilen, görülebilir durum” anlamına gelir. Ancak bu sade tanım, felsefe tarihinde açılan derin tartışmaların yalnızca yüzeyidir. Görüngü, var olanın değil, nasıl göründüğünün alanıdır. Bu nedenle hem epistemolojinin (bilgi kuramı) hem ontolojinin (varlık kuramı) hem de etiğin (değer kuramı) kesiştiği felsefi bir kavşak oluşturur. Görüngünün Felsefi Kökeni: Kant’tan Husserl’e “Görüngü” kavramı, Batı felsefesinde…
6 YorumKonforlu Seyahat Rehberi Yazılar
“Görümce Bu Akşam Hangi Kanalda?” — Kültür, Ritüel ve Kimlik Yansımalarında Bir Antropolojik Okuma Bir antropolog olarak, kültürlerin sokaklarında dolaşmayı; sembollerin, ritüellerin ve toplumsal yapıların insan hayatını nasıl biçimlendirdiğini merak ederim. Her bir etkinlik, her bir medyatik gösterim aslında bir kültürün imgesel dokusunu yansıtır. Bu akşam “Görümce” filmi hangi kanalda yayınlanıyor sorusu, yalnızca bir pratik bilgi değildir — aynı zamanda toplumsal kimliklerin, kültürel kodların ve izleyici ritüellerinin kesişim noktasıdır. “Görümce bu akşam hangi kanalda?” sorusunun yanıtı zaman zaman değişebilir ve birçok resmi televizyon yayın akışı platformunda da net bulunmayabilir. Ancak bu belirsizlik, tam da antropolojik perspektiften incelenmeye değer bir olgudur:…
4 YorumGörevsizlik Kararı Davalıya Tebliğ Edilir mi? Hukukun Antropolojik Yüzüne Bir Bakış Ritüellerin ve Kuralların Dünyasında Bir Antropolog Bir antropolog olarak beni en çok büyüleyen şey, insan topluluklarının kuralları yalnızca düzeni sağlamak için değil, aynı zamanda kimliklerini pekiştirmek için de üretmeleridir. Her toplum, kendi “adalet ritüellerini” yaratır; bu ritüeller bazen törenler, bazen de hukuki tebliğler biçiminde karşımıza çıkar. Bu açıdan bakıldığında, “Görevsizlik kararı davalıya tebliğ edilir mi?” sorusu yalnızca teknik bir hukuk meselesi değil, aynı zamanda kültürel bir iletişim biçimidir. Çünkü tebliğ, sadece bir bilgilendirme değil, toplumsal bir “haberleşme ritüelidir.” Tebliğin Antropolojik Anlamı: Bir Haberleşme Ritüeli Her kültürde, birey ile otorite…
Yorum Bırakİnsanın Alnındaki Çizgiler Ne Anlama Gelir? Mizah Dolu Bir Bakış Ayna karşısında sabah sabah alnına bakıp “Bu çizgi dün yoktu!” diye iç geçirenlerden misin? Merak etme, yalnız değilsin. O çizgiler sadece yaşın değil, hayatla yaptığın pazarlıkların, verdiğin “aman”ların, ve bazen sabah kahveni yudumlarken düşündüğün “nerede yanlış yaptım?” sorularının sessiz tanıkları. Peki bu çizgiler sadece yaşın göstergesi mi, yoksa her biri ayrı bir hikâye mi anlatıyor? Gel, birlikte biraz gülelim, biraz da düşünelim. Alnındaki Çizgiler: Ruhun El Yazısı Bazı insanlar alnındaki çizgilere “yaşlanma belirtisi” der, bazıları ise “deneyim madalyası.” Aslında ikisi de haklı. Çünkü o çizgiler, bir kısmı kahkahadan, bir kısmı…
8 YorumEyüp Sabri Tuncer Gül Suyu Doğal mı? Bir Felsefi İnceleme: Gerçeklik, Doğallık ve Algı Bir Filozofun Gözünden: Gerçekliğin Kokusunu Aramak Gerçeklik… İnsan, var olduğundan beri onun peşinde. Kimimiz onu bilimde, kimimiz sanatta, kimimizse bir gül suyu şişesinde arıyoruz. Çünkü bazen hakikat, bir formül kadar karmaşık değil; bir koku kadar yalın olabilir. “Doğal mıdır?” diye sorduğumuzda, aslında yalnızca bir ürünün içeriğini değil, kendi varoluşumuzu da sorgularız. Eyüp Sabri Tuncer gül suyu gibi gündelik bir nesne bile, felsefenin derin sularına dalmak için yeterli bir aynadır. Bu yazı, o aynadan yansıyan üç temel felsefi soruyu ele alıyor: etik, epistemoloji ve ontoloji açısından doğallığın…
Yorum BırakAraba Hangi Bezle Silinir? Tarihin Tozunu Temizlemek Üzerine Bir Analiz Bir Tarihçinin Samimi Sorusu: Geçmişi Hangi Bezle Sileriz? Bir tarihçi olarak her zaman şu soruyla başlarım: “Geçmişi nasıl temizleriz, ama izlerini kaybetmeden?” İlk bakışta Araba hangi bezle silinir? sorusu, günlük hayatın basit bir merakı gibi durur. Oysa tarihin aynasında bu sorunun yankısı çok daha derindir. Bir arabayı temizlemek, aslında insanlığın kendi geçmişini parlatma çabasına benzer. Kimi zaman yanlış bezle sileriz; tarih tozunu alırken, yüzeyini çizeriz. Kimi zaman da doğru malzemeyi buluruz — hem geçmişi korur, hem geleceğe ışık tutarız. Endüstri Devrimi: Demirin ve Bez’in Kesiştiği Yer Otomobilin tarihi, sadece teknolojinin…
4 YorumKundura Türkçe mi? İktidar, Dil ve Toplumsal Düzenin Görünmeyen Haritası Bir siyaset bilimci için en sıradan görünen kelimeler bile iktidar ilişkilerini, kurumları, ideolojiyi ve vatandaşlığı tartışmaya açan kapılar olabilir. “Kundura Türkçe mi?” sorusu da işte böyle provokatif bir çağrıdır. Ayakkabıya verilen bu isim, bir toplumun yalnızca gündelik pratiklerini değil, aynı zamanda dil üzerinden kurulan egemenlik biçimlerini de yansıtır. Bir kelimenin kökenini tartışmak, aslında toplumsal düzenin hangi ideolojik temeller üzerinde yükseldiğini sorgulamaktır. Dil ve İktidar: Hangi Sözcük Kime Ait? Dil, yalnızca iletişim aracı değil; aynı zamanda iktidarın aracıdır. “Kundura” kelimesi, Türkçede yaygın olarak kullanılan bir terim olsa da kökeninin Farsça “kendir”…
8 YorumGönül Dağı İnci Misali Kim Söylüyor? Bir Edebiyatçının Kalbinden Gönül Sesine Yolculuk Kelimeler, insanın iç dünyasında yankılanan sessiz müzikler gibidir; kimi zaman bir şiir olur, kimi zaman bir türküye dönüşür. Edebiyatın en büyüleyici yanı da budur: sözcüklerin sadece anlatmakla kalmayıp, hissettirmesi. “Gönül Dağı İnci Misali” ifadesi, yalnızca bir türkünün dizeleri değildir; Anadolu’nun duygusal coğrafyasını, insanın içsel dağlarını anlatan bir semboldür. “Kim söylüyor?” sorusu, bu anlamda yalnızca bir sanatçıya değil, o sesi taşıyan kültüre, dile ve geleneğe yöneltilmiş bir sorudur. Türkünün Sesi: Gönül Dağı’nın Sözlerinde Gizlenen Ruh “Gönül Dağı İnci Misali” türküsü, Türk halk edebiyatının en derin damarlarından biridir. Bu türkü,…
8 YorumVazife Malulü Aylığı Ne Kadar? Mizahın Gözüyle Ciddi Bir Konu Hayat bazen çok ciddi sorular sordurur: “Vazife malulü aylığı ne kadar?” İşin resmi tarafı var, hesap kitap kısmı var ama biz meseleyi biraz da gülümseyerek ele alalım. Çünkü kabul edelim, sayılar bazen bizi boğar ama mizah, her rakamın yanına bir tebessüm ekleyebilir. — Erkeklerin Hesap Kitap Dünyası Mehmet Bey, tipik çözüm odaklı bir bakışla konuya yaklaşır: — “Bak kardeşim, bu aylığın tutarı kanunla belirleniyor. Çarp, böl, katsayıya bak, enflasyon oranını ekle… sonuç işte burada!” Mehmet Bey’in gözlerinde bir Excel tablosu ışıldıyor adeta. Onun için mesele nettir: Yasal düzenleme + katsayı…
Yorum BırakGiyecek Yardımından Kimler Yararlanır? Ekonomik Bir Perspektif Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Üzerine Bir Ekonomist Bakışı Ekonomi, temelde sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçları karşılamaya çalışan bir disiplindir. Kaynakların kısıtlılığı, insanlar ve toplumlar arasında seçim yapmayı zorunlu kılar. Bu seçimler, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde çeşitli sonuçlar doğurur. Ekonomistler, bu seçimlerin etkilerini analiz ederek, toplumların refah seviyelerini, ekonomik büyümeyi ve gelir dağılımını nasıl yöneteceklerine dair tavsiyeler sunar. Giyecek yardımları da bu seçimlerden biridir. Toplumlar, sınırlı kaynaklarını kimin yararına harcayacaklarına karar verirken, kimlerin yardım alması gerektiği sorusu önemli bir gündem maddesi oluşturur. Giyecek yardımları, yalnızca dar gelirli bireyler için değil, aynı zamanda…
Yorum Bırak